به گزارش سمنا به نقل از   ایمنا ، شهرستان سمیرم با مساحت پنج هزار و ۲۲۴ کیلومتر مربع در جنوب غربی استان اصفهان با ارتفاع متوسط دو هزار و ۴۶۰ متر از دریا، بین چهار استان اصفهان، چهار محال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و فارس واقع شده‌است.

از شمال به شهرضا، از شرق به آباده و اقلید و از جنوب غربی و غرب با مرز طبیعی رشته کوه‌های دنا به استان کهگیلویه و بویر احمد، از غرب به بروجن و لردگان (چهار محال و بختیاری) محدود می‌شود. فاصله مرکز شهرستان تا اصفهان ۱۵۰ و تا تهران ۴۳۵ کیلومتر می‌باشد.
این شهرستان ۹/۴ درصد مساحت و ۶۵/۱ درصد جمعیت استان اصفهان را شامل می‌شود. از نظر موقعیت قرارگیری در حاشیه جنوب شرقی رشته کوه‌های زاگرس قرار گرفته به طوری که رشته کوه‌های دنا به صورت حصاری در غرب و جنوب غربی آن کشیده شده‌است.

در مورد وجه تسمیه سمیرم مطالب مختلفی نقل شده است از همه معروف‌تر که با واقعیت نزدیک تر است این است که به علت آب و هوای کوهستانی و بسیار سرد شهر سمیرم نام این شهر سمیران و یا زمیران نامیده می شده که با گذشت زمان و تلفظ مردمی به سمیرم تبدیل شده که به معنای کلمه سردسیر است و همانطور که قبلا نیز اشاره شد ارتفاع شهر سمیرم دو هزار و ۴۶۰ متر است و به شهری که در این ارتفاع قرار گیرد اصولا شهر سرد اطلاق می‌گردد.
میل های سنگی

موقعیت جغرافیای و شرایط طبیعی کوهستانی بودن و شرایط آب و هوایی وجود غارهای آهکی در منطقه محل ایمنی برای ساکنین اولیه این ناحیه بوده چنانچه

آثار حجاری شده بر دیوارهای غارها نشان مسکونی بودن آنان در گذشته بوده که از زمان ساسانیان در این منطقه باقی مانده نظیر دژ پهن قلعه سنگی قلعه مختارخان و میل های سنگی متعددی در اطراف این شهر بیان کننده قدمت تاریخی و قدیمی بودن این شهر است.

منطقه کمه در شهرستان سمیرم
سابقه تاریخی سمیرم به ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد و در منطقه “کمه” آثار سکونت پارس و در شهر سمیرم شواهدی از وضعیت مدنی این شهر در دوره هخامنشینیان بدست آمده است که همگی نشان از پیشینیه باستانی و تاریخی این شهرستان می دهد

سابقه تاریخی شهرنشینی سمیرم به دوره هخامنشیان باز می گردد
در جنوب سمیرم مزرعه ای به نام کوره وجود دارد که اکنون خرابه هایی از خانه ها و حتی حمام در آن به جا مانده است و این دلیل بر شهر بودن سمیرم در آن زمان می باشد، زیرا در دوران قبل از اسلام یکی از شاخص های شناخت شهر، حمام بوده است و دلیل دیگر اطلاق نام کوره بر این منطقه است، چرا که هخامنشیان به شهر کوره می گفتند.
اگر به سنگ لوحه های قبرستان شاه عبدالرضا و دیگر قبرستان های قدیمی شهر سمیرم که بیشتر آنها فرسایش یافته اند بنگریم، سنگ قبرهایی از تاریخ ۱۰۲-۹۶ هجری به چشم می‌خورد که دلیلی بر وجود سمیرم از زمان های گذشته است ولو بصورت روستایی کوچک.
شواهدی نشان می‌دهد که در گذشته سمیرم آباد بوده وجود قلعه ها و محله ها، دیوارهای بلند (نارین قلعه، شبستان‌ها و بند و زیر بند) که از زمان اتابکان در سمیرم به جای مانده شاهدی بر این مدعاست.
در زمان سلجوقیان سمیرم شهری، معروف بوده و کمال الدین علی سمیرمی مدت‌ها وزیر سلطان محمود بوده و قدیمی ترین حمام و مسجد در سمیرم از دوره سلجوقیان است که به دستور این وزیر سلجوقی ساخته شده است سمیرم در زمان صفویه کاملا آباد بوده است و حمله افغان‌ها به اصفهان و عبور ۱۵ هزار افغانی برای تصرف شیراز و عبور از شهر سمیرم با قتل و غارت به ویرانی کشانده شده از دوره قاجاریه شبستان مسجد جامع قلعه به جای مانده که با گل و آجر پخته به صورت طاق ضربی ساخته شده است سمیرم به علت همجواری با اصفهان و همچنین قرار گیری بر سر راه استان اصفهان

و فارس از جنگ ها و در گیری های در امان نبوده، در عصر قاجار در معرض تاخت و تاز قشون لطفعلی خان زند و خان بابا جهانبانی (پسر برادر آقا محمد خان قاجار)قرار گرفت.

تصویر بالا مسجد خانعلی سمیرم را قبل از تخریب نشان می دهد.

تصاویر بالا نشان دهنده نمای داخلی حمام خانعلی قبل از مرمت است.
بعد از قاجاریه منطقه عرصه رقابت و رویارویی دو ایل بزرگ بختیاری و قشقایی قرار گرفت که محل برخورد دو طرف سمیرم بوده است و همچنین تا مدتی سمیرم محل زورآزمایی خوانین و ایالات مختلف با دولت مرکزی بوده که جنگ ۱۳۲۲ نمونه بارز آن می باشد که در سمیرم به “سال غارتی” معروف شده در این جنگ تعداد زیادی از جوانان سمیرم و فرماندهان سمیرم فرماندهان و سربازان ارتشی وعده ای شورشیان کشته شدند.
سیلی که نیمی از سمیرم را تخریب کرد
در سمیرم چندین بار زلزله اتفاق افتاده که عمدتاً در امتداد و نزدیک گسل اصلی زاگرس بوده، حدود سال ۱۳۰۰ سیلی جاری شده که نیمی از سمیرم را تخریب کرده است از دیگر حوادث قحطی معروف است که به علت مسدود و محدود بودن راه‌ها و عدم رفت و آمد و نبود پزشک و بهداشت کافی بیماری‌ها بر مردم غالب شده و نیمی از جمعیت شهر برا اثر بیماری وبا تلف شده اند.
تپه های تاریخی
از تپه‌های تاریخی سمیرم می توان به تل وزیری و تل شاهی اشاره کرد که در روستای کمه، در ۶۸ کیلومتری جنوب سمیرم به فاصله دو کیلومتری از هم قرار دارند این تل ها از تپه های باستانی بوده و گویا از دوران پیش از اسلام آثار و بقایای در آن یافت شده است.
از مشخصات تل وزیری ارتفای تل از پای تپه تا سطح فوقانی، با توجه به شیب تپه ۳۸ متر و محیط تپه ۲۵۰متر گمانه زنی شده است در قسمت فوقانی و شمال این تپه آثار یک ساختمان قدیمی مشخص شده است که در تحقیقاتی که پرفسور واند نبرگ در این منطقه انجام داده است وی عقیده دارد این ساختمان مربوط به قوم پارسوا حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد بوده است.
از دیگر تپه های تاریخی سمیرم می توان به تل اژدر اشاره کرد که در دو کیلومتری روستای پهلو شکن پادنا قرار دارد و قلعه ای درون تل کشف شده است که عده ای بر این عقیده هستند که قدمت ان به ۱۷۰۰سال پیش بر می گردد.
قلعه سنگی (دژ بهمن)

آثار دژ سنگی قدیمی بر فاز کوهی بلند به نام قلعه سنگی یا دژ بهمن که در ۴۰ کیلومتری جنوب خاوری سمیرم قرار دارد.
این قلعه بین راه کمه به سمیرم در ۱۰ کیلومتری شهر حنا قرار گرفته است.
قلعه سنگی در بالای کوهی مرتفع می باشد که در کمر این کوه کتیبه هایی دیده می شود، در پای کوه دو حوض بزرگ که در سنگ کنده شده است که گویا مخازن آب ساکنین قلعه بوده است.
هر یک از این مخازن سنگی دارای ۱۱ متر

طول و ۳۰/۴ متر عرض و ۳۰/۳ متر عمق دارد و دارای ۱۳ عدد پله که هر کدام از پله ها دارای ۷۰ سانتیمتر طول ،۲۸ سانتیمتر عرض و بلندی هر کدام ۲۵ سانتیمتر می باشد.
در قله کوه که به نام داش قلعه سی یا دژ بهمن نامیده می شود در روی چهار ستون سنگی که در چهار طرف سطح فوقانی کوه قرار دارد کتیبه هایی برجسته و گود نقر شده است. کتیبه ای دیگری به خط عربی در جنوب این کوه بر سینه سنگ دیده می شود.
این چهار ستون سنگی به وسیله دیوارهای چینه ای اطراف آن، سطح فوقانی کوه را به شکل قلعه در آورده اند.
از دیگر آثار تاریخی سمیرم می توان به سنگ قبرستان های تنگ شهید و دو میل سنگی در مسیر راه بین ده خسرو و شیرین و کمه به فاصله ۱۸ کیلومتری شرق کمه اشاره کرد که بعد از انقلاب به تنگ شهید معروف است، قبرستانی از اوایل اسلام در کنار راه وجود دارد.
در این منطقه دو میل سنگی مربوط به یک آتشکده ساسانی جلب توجه می کند. یکی از این میل ها از محل خود به کنار قبرها منتقل شده است و دومی در کنار پایه های سنگی به حال خود افتاده است.
مسجد جامع قلعه
در جای جای شهر سمیرم آثا فراوانی که حکایت از گذشته باستانی و حیات اجتماعی در دوره های هخامنشیان، ساسانیان، صفویه، قاجاریه و دوران قبل از اسلام و بعد از اسلام مشاهده می شود.
یکی از این آثار مسجد جامع قلعه می باشد که در دوره ناصرالدین شاه قاجار و در زمان حیات آخوند ملامحمدتقی بنا شده است. این مسجد در حدود سال ۱۳۱۸ قمری برابر با ۱۲۷۶ شمسی حدود ۱۱۵ سال پیش ساخته شده است.

زیر بنای این مسجد ۲۰۰ مترمربع است که در دو طبقه ساخته شده است. طبقه زیرین آن به صورت شبستان که سابقه کهن دارد و طبقه دوم آن مخصوص برگزاری آیین‌های مذهبی و اقامه نماز می باشد. با توجه به قدمت تاریخی نوع آجرهایی که در ساخت مسجد به کار رفته است قابل تامل بوده.

اشکفت دراز
از جمله مکان های باستانی و دیدنی سمیرم می توان به اشکفت دراز که در شرق شهر سمیرم است، اشاره کرد.
بر دیواره های این غار دست نوشته هایی به خط کوفی حک شده است که چندین سال قبل توسط سود جویانی که قصد برداشتن و به یغما بردن آن را داشته اند شکسته است و در شرف ابودی قرار دارد.
غار اشکفت دراز با آنکه یادآور دوران باستان و نشان دهنده قدمت تاریخی این مرز و بوم است دارای آبشار زیبای فصلی می باشد که در بهار زیبایی آن محوطه را دوچندان می کند و دیدن آن خالی از لطف نیست.
غار دنگزلوی سمیرم همتای غار علی صدر همدان

این غار در ضلع شمال شرقی کوه دنا و در حوالی روستای دنگزلو می باشد این روستا بیش از یکصد سال قدمت دارد و از توابع بخش پادنای علیا شهرستان سمیرم و در دامنه ارتفاعات نوول است این غار دارای تالارهای بزرگ و چند تالاب است که باید با قایق از آنها عبور کرد و یکی از منابع مهم آبی منطقه پادنا محسوب می‌شود. منطقه پادنا در شمال رشته کوه دنا دارای بافتی روستایی و عشایری است محل ییلاق طایفه فارسیمدان از ایل بزرگ قشقایی می‌باشد.

با اطمینان می توان گفت این غار همتای غار علی صدر در همدان است ولی از بی توجهی مسوولین رنج می برد.
برای اینکه بتوانید وارد این غار شوید و سفر غارنوردی خود را ادامه دهید به تجهیزات مهم کوهنوردی و کفش مناسب نیازمند هستید، به علت جاری بودن همیشگی آب در این ناحیه کف غار بسیار لیز بوده بنابراین هنگام عبور باید مراقب خود و اطرافیان باشید.
اما متاسفانه این غار از دید مسوولین دور مانده است و به آن رسیدگی نمی کنند اگر به وضعیت این غار رسیدگی شود و آن را برای پذیرایی از مسافران آماده کنند می توان به جرات گفت سالانه میلیون‌ها مسافر برای بازدید از این غار به سمیرم خواهند آمد.
غار دنگزلو
منطقه پارک کوهستانی سمیرم همتای ماسوله گیلان

تخت قراچه(تخت سیاه) یعنی محلی کوچک با صخره‌هایی سخت که قسمتی از پهنه سنگی کوه در میان محله های پایین سمیرم و محله قلعه در بلندای این شهر است.
بقایای غارها و کنده کاری‌ها نشان می‌دهد که این منطقه از گذشته سکونتگاه و بازاری مهم

برای دامداران و کشاورزان این منطقه بوده است.

این مکان از زمان اقوام “کاسی ها” و “اوراتورها” بعنوان محل سکونت انسان هایی بوده که خانه های صخره ای در دل سنگ ها داشتند.
آسیاب آبی و نارین قلعه که همچون حصاری در بالاترین نقطه این صخره دور تا دور آن را محصور کرده تقریبا در حال نابودی است.

تصاویر بالا تخریب غار های قدیمی در پارک کوهستانی سمیرم

کم توجهی به غار های قدیمی در پارک کوهستانی سمیرم

تعدادی غار در شمال سکونت‌گاه تقرچه و در امتداد سمت چپ آبشار تنگ سیل در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و منتظر مرمت و ساماندهی هستند.

اگر کمی در تابستان در این منطقه قدم بزنید آب و هوای مناسب و دید مناسب به شهر، شما را به یاد روستای ماسوله خواهد انداخت با این تفاوت که روستای ماسوله به کل مردم ایران و حتی جهان شناسانده شده است ولی پارک کوهستانی سمیرم ناشناس باقی مانده است.
چشمه ناز ونک
یکی از زیباترین و بکرترین تفرج گاه های سمیرم (شهر ونک) چشمه بزرگ و ۹۶ اینچی ناز ونک است.

این چشمه در شش کیلومتری جنوب غربی شهر ونک قرار دارد که با جلوه ای خاص، کمر کوه دو هزار متری را به دو نیمه مساوی تقسیم می کند.
زیبایی های دست نخورده چشمه ناز، تنگ دالان، منطقه شمس آباد، سواحل طبیعی و کوه های سر به فلک کشیده، جنگل های انبوه و منطقه توریستی کم نظیری در سطح استان بوجود آورده است که می تواند هر بیننده ای را به حیرت وا دارد.
چشمه آب ملخ
یکی از معروف ترین جلوه های طبیعت در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی سمیرم در روستایی به نام آب ملخ می باشد، این روستا به گونه ای در بین کوه ها قرار گرفته که در روز چند ساعتی بیشتر از نور خورشید بهره مند نمی شود.

این روستا در انتهای دره ای قرار دارد که نزدیک ترین راه صعود به قلل (کل قدویس) از این مسیر امکان پذیر است.
اگر در مسیر رودخانه رو به ارتفاع بالا برویم به چشمه ای بسیار سرد و تگرگی می رسیم که دبی آن ۵۰ لیتر در ثانیه برآورد شده است،
عده ای معتقد هستند که در اثر رسوب گذاری چشمه، پلی بسیار زیبا بر روی آن بوجود آمده که به تخت سلیمان معروف است.
امید است که به همت مسوولان بتوانیم از تمامی ظرفیت های این شهرستان برای جذب بیشتر گردشگران داخلی و خارجی استفاده کنیم./

به گزارش تیم رصد پایگاه خبری سمنا به نقل از تسنیم، اگر می‌خواهید فارغ ازمشغله‌های فکری و کاری، روزی را با آرامش خیال سپری کنید، اگر می‌خواهید از آب زلال و گوارای جوشیده از دل پر مهر زمین جرعه‌ای برگیرید، اگر می‌خواهید به دور از هیاهوی شهر، در میان کوهساران، دشتها وصحرا چشم باز کنید، اگر می‌خواهید با آرامش و در سکوت، کنار آتش صحرایی، ستاره‌ها را رصد کنید، اگر می‌خواهید با سیاه چادر عشایری، با فرهنگ قوم قشقایی که سراسر جذابیت است آشنا شوید و اگر سرشار از هزاران هیجان هستید، ما به شما سفر به بام ایران را پیشنهاد می‌کنیم.

سمیرم جنوبی‌ترین شهر استان اصفهان با فاصله ۱۶۵ کیلومتر از اصفهان و۶۰۰ کیلومتر از تهران واقع شده که از شمال به شهرضا از جنوب به یاسوج از شرق به آباده و از غرب به بروجن محدود است و به تعریفی دیگر سمیرم شهری از استان اصفهان بوده که با ۳ استان دیگر یعنی استان‌های کهگیلویه و بویر احمد، فارس و چهار محال وبختیاری همسایه و هم مرز است.

از جاذبه‌های طبیعی و زیبای با ایران می‌توان به چشمه نول، چشمه بازرنگ و چشمه خوانسار اشاره کرد که چشمه نول که در ۱۱۵ کیلومتری جنوب سمیرم واقع شده علاوه بر چشمه و سردی آب آن، به علت برف‌گیر بودن ارتفاعات آن نواحی و ذوب شدن برف‌ها، که از دامنه دنا سرازیر می‌شوند، نمایی زیبا از طبیعت را پیش روی هر بیننده آشکار می‌کند.

چشمه بازرنگ نیز ما بین کوه کهگیلویه و سمیرم واقع شده که هوای سرد و آب روانی دارد، چنانچه برف از کوه‌های اطراف آن سال تا سال کاسته نمی‌شود.

هم‌چنین وجود دو تل قدیمی به نام‌های تل وزیری و تل شاهی در فاصله ۲ کیلومتر از یک‌دیگر، مورد توجه باستان شناسان داخلی و خارجی قرار گرفته و بنا به تخمین عده‌ای از آن‌ها قدمت این منطقه به حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد.

چشمه خوانسار نیز در ورودی شهر سمیرم قرار دارد و به علت این که آب این چشمه از ارتفاعات حدود ۸۰۰ متری کوه بوهوز سرچشمه می‌گیرد و از لایه‌ها و صافی‌های طبیعی دل کوه عبور می‌کند، خالص و بسیار سرد و گوارا است.

کوه و چشمه چالقفا در حدود ۲۰ کیلو متری غرب سمیرم مکانی با صفا با درختان جنگلی تنک و پوشش گیاهی متنوع و عظیم با ارتفاع بیش از ۲۰۰۰متر از سطح دریا از مناطق ییلاقی بعضی از طایفه‌های قشقایی است.

چالقفا در گذشته یکی از مه‌ ترین شکارگاه‌های سمیرم بوده که متاسفانه به علت شکار بی‌رویه حیات جانوران در آن بسیار محدود شده، ولی باز هم حیوانات وحشی مثل خرس، گرگ، شغال و حتی پلنگ در کوه‌های آن نواحی دیده شده است.

آبشار تقرچه نیز به علت بافت طبیعی و صخره‌ای و وجود آبشارهای فصلی و مسیر رودخانه‌ها پوشش گیاهی مناسب وجود کنده‌ها و دخمه‌های تاریخی و باستانی و هم‌چنین آثار بجا مانده از آسیاب‌های آبی قدیمی و چشم‌انداز بسیار زیبای سمت جنوب و دیده شدن قله‌های پوشیده از برف دنا هر گردشگری را به وجد می‌آورد.

نارین قلعه سمیرم از دیر باز مورد توجه بوده است و قرار گرفتن ساختمان‌های مسکونی در مرتفع‌ترین قسمت این پارک منظره بسیار عجیبی را پیش روی هر بیننده قرار می‌دهد.

آبشار بی‌بی سیدان، در ۴۸ کیلومتری جنوب غربی بام ایران در مجاورت روستای بی بی سیدان، در کنار رودخانه کاسگان در ورودی تنگه‌ای به نام تنگه نازی، آبشاری زیبا جلوه نمایی می‌کند که چشم‌اندازی زیبا و دیدنی دارد و هر بیننده‌ای را سر ذوق می‌آورد.

در نزدیکی آبشار، سواحل زیبای رودخانه کاسگان، با آب ولرم، محل مناسبی را برای آب تنی و شنا فراهم می‌کند.

در ۶۵ کیلومتری سمیرم آبشاری قرار دارد که به نام آبشار “آب ملخ” معروف بوده و می‌گویند که طبیعی‌ترین آفت کش دنیا است چرا که ترکیبات ویژه‌ آن، نقش یک سمپاشی طبیعی را برای مزارع و زمین‌های کشاورزی بازی می‌کند و می‌تواند تمام ملخ های مهاجم را درجا نابود کند!

قدیمی‌ها معتقدند که سال‌ها پیش، وقتی مزارع گندم روستاهای اطراف مورد تهاجم ملخ قرار گرفت، از آب این چشمه بزرگ برای دفع آفت استفاده کردند و ملخ‌ها همه یکجا هلاک شدند، اتفاقی که هنوز هم از ذهن کشاورزان منطقه پاک نشده و به همین دلیل، آنها هنوز هم مزارعشان را با آب این چشمه آبیاری می‌کنند.

آبشار آب ملخ از ۲ بخش تشکیل شده که نخستین قسمت آن سرچشمه آبشار است که از دل کوه بیرون می‌آید و بخش دیگری که در زیر این سرچشمه قرار گرفته، طاقدیسی سبز رنگ است که مثل پل بر روی رودخانه ماربر خم شده است، بخشی که در نگاه نخست بیشتر به چشم می‌آید و بدنه اصلی آبشار را تشکیل می‌دهد.

اما در پشت آبشار پرتگاه خطرناک و زیبایی قرار دارد که آب ملخ را به یکی از خطرناک‌ترین آبشارهای ایران بدل می‌کند، آبشاری که تا به حال قربانیان زیادی داشته، بنابراین توصیه می‌شود که در زمان تماشای آب ملخ فریب زیبائی آبشار و پرتگاه را نخورید و فکر چرخ زدن در ارتفاعات را از سرتان بیرون کنید.

اگر گذارتان به آب ملخ افتاد، قدمگاه سلیمان را از دست ندهید، ساختاری سنگی که در تنگ بسیار گودى قرار گرفته و سال ها قبل به صورت پلى سنگى و طبیعى ایجاد شده است، برای دیدن تخت سلیمان یا قدمگاه سلیمان، بهتر است از راهنمایی بومیان منطقه استفاده کنید و نزدیکی تخت سلیمان به آبشار این فرصت را به شما می‌دهد که در یک نیم روز، از هر ۲ منطقه دیدن کنید.

روستای آب ملخ در شمالی‌ترین قسمت خط الراس دنا و مردمی اصیل بختیاری دارد، شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که موقعیت جغرافیایی روستای آب ملخ مانع از آن می‌شود که آفتاب بیش از سه ساعت در این روستا توقف کند، بنابراین شما در آب ملخ ظرف سه ساعت هم طلوع خورشید را خواهید دید و هم غروب آن را!

روستای نمونه گردشگری خفر شهرستان سمیرم یکی از زیباترین روستاها و مناطق گردشگری طبیعی کشور و استان اصفهان محسوب می‌شود، ورود به این روستا با دورنما و چشم‌اندازی بسیار دیدنی، بی‌نظیر و شگفت‌انگیز همراه است که خاطره آن همواره در ذهن هر مسافر و رهگذری ماندگار می‌ماند.

این روستا از سال ۸۹ به عنوان روستای نمونه گردشگری معرفی شد. روستای خفر از توابع شهرستان سمیرم در فاصله ۸۶ کیلومتری جنوب سمیرم و ۲۵۰ کیلومتری جنوب اصفهان در دامنه دنا و زاگرس مرکزی واقع است.یکی دیگر از مکانهای دیدنی و جلوه های زیبای سمیرم سدخاکی حنا و محدوده آن است که علاوه بر تحت پوشش قراردادن ۵ هزار هکتار اراضی کشاورزی دارای مناظر بسیار زیبا و دیدنی است.

از مهم‌ترین آثار تاریخی سمیرم می‌توان به قلعه مختارخان یا دژ بهمن قلعه سنگی، میل‌های سنگی اطراف شهر سمیرم، تپه‌های تاریخی تل وزیری و تل شاهی، در شهر کمه، قبرستان و سنگ قبرهائی از اوایل عهد اسلام و دو میل سنگی در تنگ جلو، تل اژدر در روستاهای پادنای علیا، مسجد جامع قلعه، کتیبه‌های ناخوانا در غار، امام‌زاده سلطان ابراهیم(ع)، مسجد و حمام خانعلی در سمیرم و قلعه مهد علی جنگی و ده‌ها قلعه دیگر اشاره کرد که هرسال با فرارسیدن فصل بهار انبوهای از گردشگران را فرا می‌خواند.

گلیم حجمی بافته‌های حجمی مثل گلیم هستند با این تفاوت که کار بر روی فرم یا اسکلت خاصی اجرا می‌شود و به طور کلی گلیم علاوه بر طول و عرض، ارتفاع نیز دارد که از صنایع دستی منحصر به فرد بام ایران به شمار می‌رود.

باغ‌های سیب در تمام شهر و روستا و مزارع سرسبز در فصل بهار ،دشت های لاله سرنگون،روستاهای اطراف رودخانه ماربور و خراسان و چشم اندازهای طبیعی و زیبای دامنه کوه دنا را برای شما نمایان می‌کند.

به گزاش پایگاه خبری سمنا، حدود ۱۲ کیلومتر جاده بین ونک وپل کره بس (حد فاصل شهر بروجن ولردگان در استان چهار محال بختیاری )کلید گشاینده مشکلات گردشگری واقتصاد وهزاران درد بی درمان ونک است.

چشمه ناز ونک

در ۳ کیلومتری جنوب غربی ونک زیباترین حلقه گردشگری منطقه یعنی چشمه ناز است.آبی ناز در خلوت کوه را می آراید تا همه آنانی که از ازدحام آهن وآدم وآجر رنجور شده اند کیلومترها راه بپیمایندودر ژرفایی رویایی اندام به آب معدنی چشمه ای بسپارند که از ارتفاع ۲۱۰۰ متری از سطح دریا کوه دالان را به دو نیمه مساوی تقسیم کرده است.با وجود اهمیت زیاد صنعت گردشگری ودر عصر ارتباطات حتی شنیدن نامش شهد شگفتی در کامشان می ریزد ودر فضایی بکر وتازه با صد هزار دیده به تماشای ریزش آب از هررخنه سنگی می نشینند که به صد هزار جلوه از میان کوه واز دل صخره های سخت بیرون می جهد.

کسانی که دل به شمس آباد سپرده اند اگر قصد دیدن چشمه ناز کنند از ناز باید بگذرند آنان باید عرض صخره ای را طی کنند که ۱۰ متر از سطح رودخانه ارتفاع دارد با گذشتن از چوک ونگاه به زیر ،دلهره لذت آوری به آنها دست می دهد در فصل تابستان به ویژه تن سپردن به جاری رودخانه شمس آباد وتا شانه های در ژرفای آب سرد فرو رفتن وسر خوردن از سنگ های کف سیلاب ریز شمس آباد وچند بار پیاپی از این ساحل رودخانه به ساحل دیگر رفتن اگر با راهنما باشد اذت بیشتری دارد. بزرگترها نیروی جوانی خود را درقصه عبور از چوک وکلنگه وپل یه دری ( یه داری) واگویه می کنند وجوانان توانایی وبرنایی خود را با گذشتن از این مکان به رخ همسالان خود می کشند.

در ۳ کیلومتری شهر ونک بر فراز گردنه شمس آباد شما می توانید نظاره گر آبی صاف وزلال باشید نیلگون همچون ماری پیچان در میانه سنگ وصخره ودر انبوه درختان تنومند که بی محابا وخروشان به پیش می رود ونوازشگر چشمان هر ببینده ای است. رودخانه شمس آباد کیلومتر ها بالاتر از کمانه سرچشمه می گیرد وپس از گذشت از حوض ماهی در جنوب قلعه قدم با آب چشمه جاغ جاغ در آمیخته وبا پیوستن به ۱۰۰ اینچ آبی که در تنگ دالان کوه با شگفتی ویژه ای بیرون می ریزد در هوایی معتدل زیستگاهی را شکل می دهد که استعداد عجیبی برای پرورش ماهی دارد .این منطقه شاید بی نظیر ترین زیستگاه ماهی در منطقه سمیرم وحتی در استان اصفهان به شمار آید.

نه فقط ماهیان در آئینه برکه می لغزند که کشاورزان نیز پس از ساعتها کار در باغ وکشتزار ودر زیر حرارت آفتاب شادابی چهره خود را از مشتی آب عاریه می گیرند .گردشگران نیز تن خود را به زلال جاری رود می سپرند که اگر چنین نکنند پس از پیمودن کیلومترها راه ،بی روزی روز راغ از دست داده اند .

اکنون که آب آشامیدنی شهر ونک از چشمه  ناز تأ مین می شود اهالی بیشتر از گذشته احساس آرامش وشادابی دارند .این ویژگی را بیشتر از همه تاجرانی می دانند که سیب ثمره بی نظیر آب وخاک این دیار را فرسنگها آن سو تر از مرزها فرستاده اند.آنان نیک می دانند اگر مروارید زلال ناز بر خاک تیره دشتک در ۲ کیلومتری ونک جریان یابد چه شگفتی بی نظیری در روند توسعه اقتصادی شهر ونک واستان رخ خواهد داد وعلاج درد بیکاری ومهاجرت جوانان شهر خواهد بود.

شگفت تر صخره های سترگی است کهبه گونه ای بی نظیر روی هم جای گرفته است تا ارتفاعی فراتر از۲۰۰۰ متر را شکل دهد هر جهانگردی پس از تماشای لایه های عظیم سنگ که هر کدام به ارتفاع ۱۰ متر روی هم قرار گرفته تا زیبایی خود را به نمایش بگذارد می ماند حیرت خود را چگونه ابراز کند.آن را به هرم خویس مانند کند که با دومیلیون قطعه سنگ به وزن شش میلیون تن وارتفاع ۱۴۶ متری در تارک عجایب تاریخ جای گرفته یا به دیوار چین که صدها کیلومتر محدوده شرقی چین را محصور ساخته یا به باغهای معلق بابل؟!

در اینجایعنی در مرکز سلسله جبال زاگرس صخره های عظیم لایه لایه در ارتفاع بیش از هزارمتر به طول دهها کیلومتر روی هم انباشته شده است.گاه در میان آنها اشکفت هایی می توان یافت که از چند رگه کوه می گذرد .اشکفت شوره از تیغه کوه آغاز می شود ودر میانه آن راه به بیرون می برد .کوهنوردانی که هرم آفتاب وخستگی راه بر سر وتن دارند اگر مجال یابند بر دهانه غار می نشینندتا از نسیم خنکی که از دهانه آن می وزد لذت ببرند وخستگی را فراموش کنند .درجای جای لایه های سنگها وصخره ها درختان تنومند تاک  نارون پسته کوهی بلوط شن وهل کلخنگ بنیو چنار کیکم گردم ارژن زرشک تمشک بادام انجیر وانگوروزال زالک رسته اند.درخت ون با رویش انبوه حضور خود را به اثبات رساند ونام ونک را به عنوان رستنگاه ون بر کلام وزبان مردم جاری ساخت.ون درگذشته منبع تأمین سوخت شهری محروم از گاز بوده است.

بنیو از مثال زدنی ترین درختان این دیار است که دستهای هر کشاورز ودامداری با چوب سخت ومقاوم آن آشناست.درختان ودرختچه هایی که طبقه طبقه ورج رج در رگه های کوه آویزان شده اند هر تماشاگری را متحیر می سازد.گویی که هزاران ((بخت نوشه ))در اینجا قدرت وزور بر هم نهاده اند تا باغ های معلق به دستورشان برای ((سمیرامیس ))ها شاهزادگان ایرانی ساخته شوند.

دالانکوه محل رویش گیاهان دارویی مانند گنه بو بردج (قاسنی ) قارچ لیزک تره وپیاز ریواس کنگر کاردی کنجد سیر اواندول اولیله چوه مخلصه گزانگبین گل افره هدهتک خارانوش برنجاس بیلهر پر سیاوش اوشونجیره اوشونپنک چای کوهی وهزاران نوع گیاه ناشناخته دیگر است .بهاران کوه پر است ازگلهای رنگارنگ مانند گل کیس کمری (کل اشک ) اما کار فقط به دیدن ختم نمی شود بلکه مشام نیز از بوی دل انگیز آن سرمست می گردد.حیوانات واین زنبور های ناز عسل هم برای بهره جستن از این همه گل وگیاه وعطر وبوی خوش کندوها ی خود را در جداره کوه بنا نهاده اند ووزوز کنان می جویند ودارو تولید می کنند.کبکها صبحگاهان زمانی که تفاوت نکند لیل ونهار خرامان وآواز خوان به قصد چشمه از کوه پایین می آیند واهوان بزها وقوچ ومیش های وحشی سم کوبان از فراز کوه سرازیر می شوند.گفتنی تر از آنجه آمد ماده ای ست که در نقاط محدودی از منطقه شمس ابیاد از میان سنگ وصخره بیرون می چکد .این ماده قیرگون که در ترمیم شکستگی اعجاز می کند وبرای مراکز تحقیقات پزشکی می تواند جذابیت ویژه ای داشته باشد نام محلی مین مینه را به خود گرفته است.شگفت تر آنکه درچنین فضایی هر جایی که طبیعت اجازه بر پایی سیاه چادر ی رابدهد عشایر قشقایی سکنا می گزینند ودر یک زندگی مسالمت آمیز مثال زدنی گوسفندان خود را به دامان کوه می سپارند.

چشمه ناز پس از پیوستن به رودخانه شمس آباد چند کیلومتر پایین تر در محل ((دو او)) به رودخانه گندمان ورودخانه ونک که قبلا به هم پیوسته اند وارد می شود واز سرچشمه های رود کارون به حساب می آید. دستیابی بهتر به این منطقه دیدنی احداث ۱۲ کیلومتر جاده حد فاصل شهر ونک به پل کره بس در جاده بروجن به لردگان است.

سد کمانه

احداث این سددر مزرعه کمانه آغاز شدهکه یکی از نقاط دیدنی شهر ونک می باشد. کمانه با  آب وهوای خنکی که دارد در گذشته محل یورت بهار وتابستان خوانین قشقایی بوده ودر حال حاضر نیز محل ییلاق قشلاق ایل قشقایی ست.

محمد بهمن ایل بیگی(متولد۱۲۹۹-فارس) نویسنده معاصر از عشایر فارس وشیفته ایل قشقایی کمانه رادر نامه برادرش اینطور می سراید:

((برف کوه هنوز آب نشده است به آب چشمه دست نمی توان برد.ماست را با چاقو می بریم.پشم گوسفندان را گل وگیاه رنگین کرده است بوی شبدر دوچین هوا را عطر آگین ساخته است.گندم ها هنوز خوشه نبسته اند.صدای بلدرچین یک دم قطع نمی شود.ج.جه کبک ها خط وخال انداخته اند .کبک دری در قله های ((کمانه))فراوان شده است.بیا تا هوا تر وتازه است خودت رابرسان مادر چشم به راه توست آب خوش از گلویش پایین نمی رود.))

دشت لاله های واژگون در مناطق کمانه ،گردنه نخودان ،اسفراهان ومناطق دیگر زیبا وچشم نواز است.همچنین یخچالهای طبیعی تابستانهای گرم قدیم در ماه رمضان ونک را جایگزین یخ های یخچال امروزی بوده است. ولذتی وصف نشدنی داشت وقتی جوانان روستا افطار برف بر سفره افطار هموطنان می گذاشتند.

ده عقدک

می گویند عقدکیکی از قدیمی ترین آبادیهای منطقه ونک است.قدمت آن را حدود ۸۰۰ سال می دانند درباره وجه تسمیه آن می گویند :در گذشته در عقدک عالمانی می زیستند که مردان وزنان منطقه رابه عقد یکدیگر در می آوردند.عقدک در ۶ کیلومتری شمال شرقی شهر ونک قرار دارد دو سه کیلومتری انتهای جاده متصل به عقدک خاکی است.عقدک در قاعده مثلثی بنا شده که به وسیله اضلاع محصور گردیده است. مزرعه دشتک وده قاعده را تشکیل می دهند یکی از ساقهای مثلث کوهی است که از تنگ امامزاده (قدمگاه)تا تنگ اشترمل ادامه دارد وطول آن از ۵ کیلومتر است. ساق دیگر از تنگ عقدک در جنوب تا مزرعه پس دز در شرق امتداد دارد .مزارع عقدک عبارتند از :دشتک گیدمگه (گود محک گودی که در آن گیاه شیرین بیان می روییده است)وپس کره چین. آب کشاورزان از چشمه های پشت تنگ اشتر مل وتنگ امامزاده تأمین می گردد. اهم محصولات این ده سیب درختی گردو انگور گندم جو شبدر ویونجه است.در عقدک تعدادی درخت گردو در بین سایر درختان گردن برافراشته که عمری بیش از چند صد سال دارد.

تعداد ۱۳ خانوار با جمعیتی زیر ۱۰۰ نفر در فصل بهار وتابستان در این ده به صورت ییلاق وبه منظور برداشت محصول زندگی می کنند.

چوپانها گله های گوسفندوبز را از طویله بیرون برده ودر صحرا می چراندند.چه لذتی دارد صدای قوقولی قوقوی خروس ها صدای بزغاله ها وبره ها وسگهای ده صدای های وهوی چوپان وآواز مردان وجوانان صدای جیک جیک گنجشکان ونغمه دلپذیر بلبلان همه وهمه در هم پیچیده روح آدمی را نوازش می داد.

ده از امکانات آب سالم لوله کشی برخوردار است امامزاده یا قدمگاه سنگ نوشته ای دارد که چون در ارتفاع ودوراز دسترس نوشته شده است قابل خواندن نیست.عقدک یک گردشگاه نقلی باصفاست.

برگرفته از کتاب ونک در آئینه زمان – بهمن حیدری